بررسی صدک‌های مرجع چربی خون کودکان و نوجوانان ایرانی با استفاده از روش LMS و درستنمایی تاوان‌داده: مطالعه کاسپین

زمینه و هدف: روش LMS، روشی کلی جهت برازش منحنی‌های صدک مرجع هموار است. این روش، توزیع تغییرات را توسط 3 پارامتر میانه، ضریب تغییرات و توان باکس- کاکس (چولگی) توصیف می‌کند. با به کار بردن حداکثر درستنمایی تاوان داده توابع اسپلاین، 3 منحنی مذکور برآورد و برازش داده می‌شود و همواری مطلوب توسط پارامترهای هموارسازی یا درجات آزادی معادل بیان می‌‌گردد. این مطالعه با هدف بررسی صدک‌های مرجع چربی خون کودکان و نوجوانان ایرانی به‌وسیله روش LMS انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه، منحنی‌های صدک مرجع هموار 4 نوع چربی خون (تری‌گلیسیرید، کلسترول تام، لیپوپروتئین با چگالی پایین و لیپوپروتئین با چگالی بالا) 4824 دانش‌آموز 18-6 ساله از 6 شهر ]تبریز، رشت، گرگان، مشهد، یزد و تهران (فیروزکوه)[ بررسی شد. داده‌های مورد استفاده مربوط به طرح کشوری نظام مراقبت و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در سطح مدارس (Caspian Study) بود. برخی خصوصیات این افراد از طریق پرسشنامه و برخی از طریق آزمایش‌های تخصصی اندازه‌گیری شد. در نهایت داده‌ها پس از حذف مشاهدات فاقد اعتبار و موارد گمشده به تعداد 4752 رسید. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط روشی ارتقایافته از روش LMS ارائه‌شده توسط Cole در سال 1988، صورت گرفت. سپس منحنی‌های صدک مرجع هموار 4 نوع چربی خون کودکان و نوجوانان ایرانی 18-6 ساله، با درجات آزادی معادل بین 10-4 برازش داده شد و جهت بررسی نیکویی برازش مدل‌ها از ابزارهایی نظیر انحراف، آزمون‌های Q و نمودار Q-Q دترنددشده، استفاده گردید. یافته‌ها: در این مطالعه، همه ابزارها مدل را تأیید کردند و روش LMS برازش‌یافته با ماکزیمم درستنمایی تاوان داده به‌عنوان یک روش مناسب برای برازش منحنی صدک مرجع هموار به کار برده شد. این روش ویژگی‌های توزیع زمینه‌ای را در سرتاسر تغییرات متغیر کمکی آشکار می‌سازد و ابزاری عینی برای تعیین اهمیت نسبی آنها می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد در کودکان و نوجوانان 18-6 ساله ایرانی T سطح تری‌گلیسیرید و خون بالاتر و سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا، از همتایان خود در کشورهای غربی کمتر است. لذا بررسی‌های گسترده‌تری به کمک حجم نمونه بالاتر با افزایش چگالی در نقاط انتهایی و توزیع‌های یکسان معیار اندازه‌گیری‌شده در محدوده‌های تغییرات متغیر کمکی، جهت حصول نتایج دقیق‌تر لازم است